استحکام بنا چیست و چرا اهمیت دارد؟

• استحکام بنا چیست؟
• عوامل مؤثر بر استحکام بنا
• نقش استحکام بنا در ایمنی و دوام ساختمان
• استحکام بنا و فرآیند صدور مجوزها
• مزایای توجه به استحکام بنا
• قیمت استحکام بنا در سال 1404.
• سوالات متداول

برگه استحکام بنا و برگه تعهد نظارت سازه - وقتی صحبت از ساخت و ساز ایمن و بادوام میشود، «استحکام بنا» یکی از مهمترین مفاهیم کلیدی است. استحکام بنا نه تنها امنیت ساکنان را تضمین میکند، بلکه ارزش ملک، طول عمر ساختمان و هزینه های نگهداری را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. در این مقاله، به تعریف استحکام بنا، عوامل مؤثر بر آن، استانداردهای مرتبط و اهمیت آن در فرآیند صدور مجوزها می پردازیم.

شهرداریها برای صدور پایان کار برای ساختمان های فاقد مهندس ناظر یا ساختمان های معمارساز، ساختمان های فاقد پایان کار از شهرداری. ساختمان هایی که در اثر مرور زمان کاربری آنها از مسکونی به تجاری یا اداری تغییر یافته است. و از این قبیل، از مالک میخواهند تا برگه تعهد نظارت سازه با تاییدیه و مهر مهندس ناظر را ارائه نماید. که به این برگه، برگه استحکام بنا یا تعهد نظارت گفته میشود.

تعرفه نظام مهندسی سال ۱۴۰۴

جهت اطلاع بیشتر از تعرفه نظام مهندسی 1403 با شماره همراه 09124022401 و یا 09125029582 تماس حاصل فرمائید.

آیا اخذ برگه تاییدیه استحکام بنای ساختمان الزامیست؟

بطور کلی برگه استحکام بنا برای ساختمان هایی الزامی است. که به هر دلیلی همچون تغییرات در سازه ساختمان، ساخت غیر مجاز وغیره که امکان دریافت پایان کار را ندارند. و لازم به ذکر است که از سوی شهرداری برای مالکان اخذ برگه استحکام بنا الزامی است. و برای مهندسان الزامی نبوده و هیچ قانون و قدرتی نمی ‌تواند مهندس را ملزم به تائید ساختمانی نماید که در جریان عملیات ساختمانی آن نبوده است.

برگه استحکام بنا باید از سوی یک مهندس عمران دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی و دارای صلاحیت های طراحی و نظارت صادر، و گواهی امضاء گردد.

استحکام بنا چیست؟

استحکام بنا به مجموعه ویژگیها و شرایطی گفته میشود که باعث پایداری، مقاومت و ایمنی ساختمان در برابر نیروهای طبیعی و انسانی میشود. یک ساختمان مستحکم باید توانایی مقابله با موارد زیر را داشته باشد:

1. زلزله و لرزش های زمین.
2. فشار باد و بارهای جانبی.
3. نشست زمین و تغییرات خاک.
4. فرسایش مصالح در طول زمان

بسیاری از ساختمان های قدیمی که پایان کار ندارند یا ساختمان هایی که زیر نظر مهندس ناظر ساخته نشدند، یا ساختمان هایی که اضافه بنا انجام میدهند یا اصطلاحاً اضافه اشکوب دارند و یا واحد هایی که تغییر کاربری می دهند مثلا واحد مسکونی میشه واحد اداری تجاری شهرداری از این ساختمان‌ها زمان خرید و فروش، نقل و انتقال سند، تخریب یا نوسازی و خیلی ازمواردی دیگر گواهی پایان کار می خواد.

عوامل مؤثر بر استحکام بنا

۱. مصالح ساختمانی

انتخاب مصالح باکیفیت (مثل بتن مرغوب، فولاد استاندارد و چسب های مقاوم) تأثیر مستقیم بر مقاومت ساختمان دارد.

برای درک بهتر از نقش مصالح  در ساخت وساز، پیشنهاد می کنیم مقاله نقش مصالح و مواد ساختمانی در افزایش استحکام بنا را مطالعه کنید.

۲. طراحی سازه

طراحی مهندسی اصولی (محاسبات باربری، رعایت آیین نامه ها و طراحی لرزه ای) تضمین کننده پایداری سازه است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر از اهمیت طراحی سازه در استحکام بنا، پیشنهاد می کنیم مقاله نکات کلیدی در طراحی سازه برای بهبود استحکام بنا را مطالعه کنید.

۳. اجرای صحیح

حتی بهترین طراحی و مصالح بدون اجرای دقیق و نظارت مستمر نتیجه ای نخواهد داشت.

۴. استانداردها و قوانین

رعایت استانداردهای ملی و بین المللی باعث تضمین کیفیت و جلوگیری از خطرات احتمالی میشود.

نقش استحکام بنا در ایمنی و دوام ساختمان

ساختمانهایی با استحکام پایین، در برابر حوادث طبیعی مثل زلزله، بیشترین آسیب را متحمل میشوند. در مقابل، بنای مقاوم میتواند:

• جان ساکنان را حفظ کند.
• هزینه های تعمیر و بازسازی را کاهش دهد.
• طول عمر مفید ساختمان را افزایش دهد

استحکام بنا و فرآیند صدور مجوزها

یکی از مهمترین اسناد در ساخت و ساز شهری «برگه استحکام بنا» است. این برگه نشان میدهد ساختمان شما از نظر ایمنی و پایداری مورد تأیید مهندسان و مراجع قانونی قرار گرفته است. جهت اطلاع از چگونگی و روند دریافت استحکام بنا به صفحه مراحل دریافت برگه استحکام بنا مراجعه نمائید.

مزایای توجه به استحکام بنا

• کاهش هزینه های بلندمدت نگهداری.
• افزایش ارزش افزوده ملک.
• اطمینان خاطر مالکین و ساکنان.
• دریافت سریع تر مجوزها.

وقتشه که ببینیم برگه استحکام بنا را چطوری میشه دریافت کرد.

مالک باید به یک مهندس ناظر عمران که دارای صلاحیت محاسبات و نظارت هستش مراجعه کنه. سپس مهندس ناظر بازدید اولیه را انجام میده و یک گزارش فنی از وضع موجود ملک تهیه میکنه. بعد از رفع ایراداتی که مهندس ناظر میگیره برگه استحکام بنا بصورت گواهی امضا شده در دفترخانه تهیه میشه. این برگه به همراه برگ اتمام عملیات ساختمانی و گزارش بازدید نظارت به دفتر خدمات الکترونیک شهر تحویل داده میشه که یک رونوشت از برگه استحکام بنا هم به مالک تحویل داده میشه که بتونه کارهاشو برای دریافت پایان کار پیگیری کند.

مراحل دریافت پایان کار دارای چه مواردی هست

اول اینکه مالک باید درخواستش رو کتبا به شهرداری ارائه بده. سپس باید برای تشکیل پرونده به دفتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنه یکسری فیش براش صادر میشه که باید پرداخت کنیم مثل عوارض و بدهی های ملک به شهرداری. بعد از پرداخت فیش ها، مامور بازدید شهرداری میاد و از ملک، مالک بازدید میکنه در این مرحله شهرداری مالک را ملزم میکنه که یک برگه استحکام بنا با امضای مهندس ناظر ارائه بده نهایتا پس از تهیه برگه تقویت بنا و تایید معاونت های مختلف شهرداری، پایان کار صادر میگردد. خب متوجه شدیم که برگه استحکام بنا چه کاربردی دارد.

چگونگی ساخت و ساز بدون اخذ برگه پایان کار ساختمان

در سال های گذشته ساختمان ها بدون مهندس ناظر و به شکل معمار ساز، ساخته می شدند. و در آن زمان اخذ پایان کار برای ساختمان چندان الزامی نشده بود، در همین حین برخی از ساختمان های به مرور زمان، کاربری خود را از مسکونی به اداری یا تجاری تغییر می دادند. این ساختمان ها به هر دلیلی ممکن است بخاطر امور نقل و انتقال، بازسازی، تخریب وغیره نیاز به پایان کار پیدا کنند. که در اینجا نقش برگه پایداری بنا برای انجام این امور و اجازه از طرف شهرداری برجسته میشود. که از سال 70 هجری شمسی مالکین برای انتقال ملک، تخریب و نوسازی و انجام کارهای شهرداری و امور نقل و انتقال، ملزم به گرفتن پایان کار برای ساختمان شدند.

الزامی شدن اخذ برگه استحکام ساختمان و داشتن برگه پایان کار

یکی از قوانینی که در راستای افزایش استحکام ساختمان توسط پیماکاران الزامی شده است. داشتن برگه تاییدیه استحکام بنا است. بنابراین استفاده از مهندس ناظر در تمام مراحل کار ساختمان سازی است. که از دهه 70 قرن چهاردهم هجری شمسی به بعد برای پیمانکاران الزامی شده است. بر این اساس زمانی که کار ساخت ساختمان به پایان می رسد. پیمانکاران برای دریافت پایان کار، باید به شهرداری‌ مراجعه کرده. و شهرداری جهت صدور پایان کار از پیمانکار برگه استحکام بنا را که یکی از شرایط اخذ پایان کار است. از پیمانکار طلب می ‌کند.

ماهیت برگه پایان کار چیست؟

برگه پایان کار نشان دهنده هویت و ماهیت بناست. و ساختمانی که این برگه را نداشته باشد. دارای اعتبار حقوقی و قانونی نخواهد بود و به صورت قانونی هم قابل خرید و فروش نیست.

مهر تاییده مهندس ناظر در برگه استحکام بنا

برگه استحکام بنا هم در حقیقت نشان دهنده نظارت مهندس ناظر پروژه و تأییدیه ها و مهر او است. که نشان می دهد مهندس ناظر با تمام مراحل ساخت ساختمان موافقت کرده و آن ها را بی عیب و نقص ارزیابی کرده است.

عدم اخذ برگه استحکام ساختمان و تاثیر آن بر صدور پایان کار

برگه استحکام بنا نشان دهنده استحکام بنا است. و هر ساختمانی که چنین برگه ای را نداشته باشد. از دریافت پایان کار محروم خواهد بود. اهمیت برگه استحکام بنا به حدی است. که اگر حادثه ‌ای غیر از حوادث خارجی نظیر زلزله وسیل و بلاهای طبیعی. برای ملک اتفاق بیفتد، مهندس ناظر به عنوان مقصر و مسئوول حادثه قلمداد می شود. و باید در قبال اتفاقات رخ داده به مراجع قانونی پاسخگو باشد.

اهمیت برگه استحکام بنا نسبت به برگه پایان کار

بسیاری از خانه های حاشیه شهر برگه استحکام بنا را ندارند. مثلا شاید دیوار خانه ریزش کرده و برای ساخت مجدد آن نیاز به برگه استحکام بنا باشد. که برای اخذ این برگه هم نیازمند مهندسی است. که خانه را از لحاظ بنا و متراژ و یا محکم بودن و همچنین اصول فنی و غیره کارشناسی کند. که مشخص شود مشکلی ندارد. برای اینکه دچار مشکلات نشوید سعی کنید. طبق اصول مهندسی و بطور قانونی ساخت و ساز کنید. زیرا اگر شما هیچ کدام از اصول را رعایت نکنید. و یا گواهی پایان کار و برگه استحکام بنا نداشته باشید. شهرداری می تواند ملک شما را تخریب کند.

نحوه اخذ برگه گواهی پایان کار

چنانچه ساختمان شما گواهی پایان کار را لازم داشته باشد. و نیاز به مهر و تایید مهندس شهرداری باشد. شما باید برگه استحکام بنا را تهیه کنید. تا مشخص شود که ساختمان از لحاظ اصولی و فنی و میزان خلافی و بدهی مشکلی ندارد. و در این صورت شما می توانید گواهی پایان کار را بگیرید.

اهمیت رعایت اصول فنی و مهر تایید مهندس ناظر ساختمان

در اینجا به این نکته اشاره می کنیم. که برگه استحکام بنا را هنگامی که شروع به ساخت و ساز ساختمان و یا حتی تخریب می کنید. این برگه را بگیرید تا هنگامی که ساخت و ساز شما به پایان رسید و برای گواهی پایان کار اقدام می کنید. به مشکل بر نخورید. برای گرفتن برگه استحکام بنا شما حتما نیاز به مهر و تایید یک مهندس ناظر دارید. پس برای بهتر پیش رفتن روند ملک خود حتما از اصول فنی و قانونی پیروی کنید.

شما می توانید با تماس با مهندسین و کارشناسان مجرب شرکت دیبا سازان پویا از ایشان در موارد اخذ برگه استحکام ساختمان و یا پایان کار و نیز چگونگی تخریب و بازسازی و همچنین تغییر کاربری مسکونی مشاوره رایگان بگیرید.

دانلود برگه استحکام بنا و تعهد نظارت

تعرفه و قیمت برگه استحکام بنا

هزینه برگه استحکام بنا جهت موارد 1 تا 5 با توجه تعداد طبقات و متراژزیر بنا از جدول تعرفه خدمات مهندسی سال جاری،نظام مهندسی ساختمان تهران، تعیین و پس از استعلام اصالت برگه استحکام بنا در دفاتر دولت الکترونیک طبق فیش صادره توسط متقاضی قابل پرداخت خواهد بود.

هزینه بازدید و گواهی امضاء و گزارش هاو مالیات بر ارزش افزوده به عهده مالک می باشد.

موارد مورد نیاز به برگه استحکام بنا

1) اخذ پایان کار ساختمان های قدیم ساز و آپارتمان ها.
2) اخذ مجوز برای دایر کردن مهد کودک، مدرسه، خانه سالمندان، دانشگاه، آموزشگاه، باشگاه و مکان ورزشی.
3) تشخیص مهندس ناظر.
4) بازسازی و اعمال تغییرات کلی در ساختمان.
5) اضافه اشکوب ، اضافه و توسعه بنا ، نقشه ازبیلت ، یا حذف طبقه و کسر بنا.
6) تعویض مهندس ناظر.
7) تمدید و یا ابطال پروانه.
8) بلامانع ناحیه و شهرسازی.
9) ریزش یا تخریب بخشی از بنای قدیمی.
10) عدم خلاف.
11) عدم انطباق وضع موجود با نقشه های مصوب سازه و یا معماری.
12) تغییر کاربری اعم از مسکونی به اداری ، تجاری و آموزشی، پارکینگ به مسکونی و برعکس و هر نوع تغییر کاربری که با کاربری پایان کار قبلی مغایر باشد.
13) فوت و یا انصراف ناظر قبلی املاک در حال ساخت یا رها شده (شامل همه املاک که شروع به کار از شهرداری گرفته اند نیز می شود.).

وظایف مهندس شرکت جهت ارائه برگه استحکام بنا و برگه مجری ساختمان

مهندس می بایست حتماً دارای صلاحیت طراحی و نظارت در رشته عمران بوده و مهندس معمار و مهندس تأسیسات برقی و مکانیکی بهتر است با توجه به صلاحیت و عدم دید سازه ای کافی از ارائه این خدمات خودداری نمایند.

- توافق ضمنی با مالک و پرداخت هزینه بازدید از سوی مالک به مهندس جهت بازدید ملک در تهیه عکس و جمع آوری مدارک اولیه توسط مهندس.

- بررسی مدارک و بررسی استحکام ساختمان با توجه به مدارک و شواهد موجود که شامل نقشه های وضع موجود هست. و در صورت نیاز دستور انجام آزمایش های مربوطه صادر و به مالک ابلاغ می گردد.

- بازدید از محل چاه های موجود در ملک (حوادث بسیاری در این مورد مشاهده شده است.). محل های خروج آب باران از ساختمان بازدید از پشت بام و کلیه محل های ساختمان هرگونه شکست دیوار، شکست سقف. ترک و ریزش می بایست دقیقاً موردبررسی قرار گیرد.

- سنگ های آب چکان و سنگ های قرنیز پشت بام و سنگ های نما می بایست مورد بازرسی قرارگرفته. و در صورت مشاهده هرگونه علامت و تغییر رنگ و شل شدن یا افتادگی، مالک را ملزم به رفع موارد نقص نماید.

- پله ها ، نرده ها ، جان پناه ها، پنجره ها و درب ها حتماً می بایست مورد بازرسی قرار گیرد.

- املاک تخلیه می بایست حتماً مورد بازرسی ازلحاظ درب ورودی. نرده های حفاظ، سیم، سیم های برق، لوله های آب و شیرآلات ولوله های گاز می بایست مورد بازرسی قرارگرفته و تمامی این موارد موردنظر قرار گیرد.

برگه استحکام بنا باید در سال جاری خودش استعلام شود و به در دفتر خدمات ارائه گردد و اگربه هر دلیلی این کار انجام نشد باید در سال بعد مابه التفاوت آن به مهندس ناظر پرداخت شود و برگه قبلی نیز باید به روز شود یا بصورت بغل نویسی و یا با جایگزین کردن یک برگه جدید که گواهی امضا آن به تاریخ جدید باشد.

مراحل دریافت پایان کار دارای چه مواردی هست

اول اینکه مالک باید درخواستش رو کتبا به شهرداری ارائه بدهد. سپس باید برای تشکیل پرونده به دفتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کند. یکسری فیش برای مالک صادر میگردد. که باید پرداخت شود. مثل عوارض و بدهیهای ملک به شهرداری. بعد از پرداخت فیش ها، مامور بازدید شهرداری میاد و از ملک، مالک بازدید میکند در این مرحله شهرداری مالک را ملزم میکند که یک برگه استحکام بنا با امضای مهندس ناظر ارائه دهد. نهایتا پس از تهیه برگه تقویت بنا و تایید معاونت های مختلف شهرداری، پایان کار صادر میگردد. خب متوجه شدیم که برگه استحکام بنا چه کاربردی دارد.

در مورد استحکام بنا بیشتر بدانید :

برگه استحکام بنای ساختمان توسط چه کسی تایید یا عدم تایید میگردد؟

مسئولیت ها و ریسک های برگه استحکام بنا در قبال تعهد مهندس ناظر

اضافه اشکوب چیست؟

گواهی پایان کار

شرح 4 مورد عدم رعایت اصول استحکام ساختمان

همانگونه که در متن تبصره فوق قید شده ، موضوع از حیث «عدم رعایت اصول شهرسازی» ، «عدم استحکام بنا» ، «عدم رعایت اصول فنی» و «عدم رعایت اصول بهداشتی» مطرح است. حال آنکه در اغلب اینگونه موارد عدم هر چهار مورد مذکور مشاهده می شود. به ویژه عدم رعایت اصول شهرسازی که بسیار مهم و اساسی است. اما مرجع مربوطه صرفاً به اخذ تائید استحکام بنا فارغ از سه مورد دیگر اکتفا می کند. در این مورد نیز کاملاً مشهود است. که منظور مقنن احراز «عدم استحکام بنا» بوده است. و نه تائید استحکام بنا لذا اشعار می دارد.

ارائه هرگونه «تائید استحکام بنا» با هر نوع قید و شرط و به هر نحوی که باشد با توجه به موارد فوق و به ویژه با در نظر گرفتن این نکته که استحکام بنا در مقررات ملی ساختمان نیز به عنوان تنها مرجع فنی و اصل حاکم در تشخیص صحت طراحی ، محاسبه ، اجرا ، بهره برداری و نگهداری ساختمان ها اعم از مسکونی ، اداری ، تجاری ، عمومی ، آموزشی ، بهداشتی و نظایر آن تعریف نشده است.

از طرفی استحکام بنا ؛ ماهیتی فنی و پیچیده متشکل از الزامات و حداقل هایی در زمینه صحت طراحی ، بررسی های ژنوتکنیکی ، محاسبات ، کیفیت مصالح و اجرای ساختمان دارد و برخی از مهندسان نیز صلاحیت توام در زمینه های فوق را دارا نیستند.

مضافاً ممکن است محاسب ساختمان مذکور نیز نبوده و از جزئیات طراحی آن و بعضاً حتی مصالح استفاده شده و نحوه اجرای ساختمان اطلاع ندارند. این اقدام تخلف انتظامی بوده ، مهندس یا کارشناس تائید کننده مسئول کلیه عواقب و پیامدهای ناشی از تائیدیه فوق است.

سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها نیز مجاز به تائید این موارد یا برقراری ترتیباتی برای تائید تقویت بنا نمی باشند. و اینگونه ترتیبات فاقد اثر می باشد ، مع الوصف در غیر این صورت چنان که موضوع منجر به خسارت یا تبعات منفی دیگر شود. هیات مدیره و رئیس سازمان استان نیز مسئول و پاسخگو می باشند.

یادکرد در خصوص عملیات اجرایی ساختمان

مهندسان ناظر مکلفند بر عملیات اجرایی ساختمانی که تحت نظارت آنها احداث می گردد. از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن و رعایت مقررات ملی ساختمان مورد نظارت قرار میگرند.

مراجع صدور پروانه و کنترل ساختمان مجاز به اخذ هیچگونه تعهد دیگر علاوه بر «برگ تعهد نظارت» گزارش های مرحله ای عملیات ساختمانی که باید در هر مرحله حسب مورد و به موقع توسط مهندس ناظر ارائه شود.

گزارش اتمام بنا در مرحله پایان ساختمان و نیز گزارش به موقع تخلف ساختمانی اعم از تخلف از ضوابط شهرسازی ، مقررات ملی ساختمان ، استاندارد ها و نقشه های مصوب ، آئین نامه و سایر الزامات لازم الاجرا ، که مهندس ناظر باید بلادرنگ به مراجع مربوطه ارائه نماید. از مهندسان ناظر از جمله تائیدیه استحکام بنا نمی باشند. مقتضی است دستور فرمائید مراتب به کلیه سازمان های استان ها و اعضای آن ابلاغ گردد.

جمع بندی

استحکام بنا، مفهومی فراتر از یک الزام مهندسی است؛ این مفهوم با زندگی، امنیت و آینده ساکنان یک ساختمان گره خورده است. توجه به مصالح، طراحی اصولی، استانداردها و اجرای صحیح، چهار رکن اصلی برای داشتن بنایی ایمن و ماندگار هستند.

سوالات متداول

1. آیا همه ساختمان ها نیاز به برگه استحکام بنا دارند؟

بله، در بیشتر پروژه های ساخت وساز شهری، دریافت این برگه الزامی است.

2. آیا می توان هزینه استحکام بنا را کاهش داد؟

بله، با انتخاب درست مصالح و استفاده از طراحی بهینه، میتوان بدون کاهش کیفیت هزینه ها را مدیریت کرد.

3. مهم ترین عامل در استحکام بنا چیست؟

ترکیب طراحی اصولی و اجرای دقیق بیشترین نقش را دارد.